Cà phê Việt Nam – Đã đứng đúng vị trí trên bản đồ thế giới chưa?
Bạn có bao giờ tự hỏi, cà phê Việt Nam của chúng ta đang ở đâu trên bản đồ cà phê thế giới? Dù tự hào rằng cà phê mình ngon bậc nhất, nhưng thực tế, thế giới vẫn chưa thực sự “uống cà phê” của chúng ta. Đây là câu hỏi mà Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đã đặt ra trong hội thảo “Tăng giá trị cho cà phê Việt, cách nào?” ngày 4/3, thuộc khuôn khổ chương trình “Tôn vinh cà phê Việt” lần thứ nhất năm 2023, do báo Người Lao Động tổ chức.
Thế giới thích Arabica, Việt Nam mạnh về Robusta – Phải làm sao?
Ông Lê Minh Hoan chia sẻ: “Thế giới không chỉ xem cà phê là một thức uống mà còn tận dụng từ mật ong hoa cà phê, phân bón từ bã cà phê, đến thuốc nhuộm, giày dép. Không gian để phát triển giá trị từ cây cà phê vẫn còn rộng mênh mông. Nhưng đáng tiếc, chúng ta mới chỉ khai thác một phần nhỏ mà thôi.”
Vấn đề lớn là thế giới ưa chuộng Arabica, trong khi Việt Nam mạnh về Robusta. Vậy chúng ta có nên đầu tư phát triển Arabica, phối trộn hai loại hay vẫn giữ vững thế mạnh Robusta? Đây là bài toán cần lời giải nếu muốn định vị lại cà phê Việt Nam trên thị trường toàn cầu.
Câu chuyện thương hiệu và chất lượng
Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông, ông Hồ Văn Mười, đã chia sẻ rằng tỉnh đang tập trung tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị ngành hàng, từ việc phát triển vùng nguyên liệu quy mô lớn đến sản xuất hàng hóa chất lượng cao. Tỉnh Gia Lai cũng không ngoại lệ, với định hướng đến năm 2030 sẽ ổn định diện tích trồng cà phê và tìm cách nâng cao giá trị sản phẩm.
Nhưng thực tế, vấn đề lớn nhất vẫn nằm ở việc xây dựng thương hiệu. Như ông Đinh Vĩnh Cường, Chủ tịch CLB Kết nối doanh nhân Việt Nam – Quốc tế, đã chỉ ra: “Việt Nam đứng thứ hai thế giới về xuất khẩu cà phê, nhưng lại chưa có thương hiệu nào góp mặt trong top 10 thương hiệu cà phê đắt nhất thế giới.”
Nâng cao nhận thức và cải thiện thị trường nội địa
Một ly cà phê ở TP.HCM có thể lên tới cả trăm nghìn đồng, nhưng ở vùng ven, cà phê lại chỉ bán với giá vài nghìn đồng. Vấn đề không chỉ là giá, mà còn là chất lượng. Nhiều người tiêu dùng vẫn chưa thực sự hiểu về cà phê sạch hay cà phê nguyên chất. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải kiên trì tuyên truyền, từ việc giúp nông dân trồng cà phê đạt tiêu chuẩn đến việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng.
Ông Thái Như Hiệp, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê, Ca cao Việt Nam, nhấn mạnh: “Người tiêu dùng chính là nhân tố quyết định giúp nâng cao giá trị cà phê Việt Nam. Nếu chúng ta không thay đổi thói quen tiêu dùng trong nước, sẽ rất khó để tiến xa hơn.”
Hướng đi nào cho cà phê Việt?
Việt Nam đã xuất khẩu 1,77 triệu tấn cà phê trong năm 2022, đạt kim ngạch trên 4 tỉ USD – một con số ấn tượng. Nhưng để đi xa hơn, chúng ta cần giải quyết những vấn đề cốt lõi như xuất xứ, chất lượng, thương hiệu và đầu tư vào chế biến sâu. Nhà nước cũng cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là về vốn vay với lãi suất phù hợp, để họ mạnh dạn đầu tư phát triển.
Vậy nên, khi nhâm nhi ly cà phê mỗi sáng, hãy cùng nghĩ về hành trình đưa cà phê Việt Nam lên một tầm cao mới – nơi chúng ta không chỉ là nước xuất khẩu lớn, mà còn là biểu tượng chất lượng và giá trị trên bản đồ cà phê thế giới.
